Thủ phạm gây thiếu máu ở phụ nữ

Nguồn dinh dưỡng không đầy đủ, nhiễm giun móc cùng với chu kỳ kinh nguyệt… có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ thiếu máu ở phụ nữ.

Triệu chứng thiếu máu của cơ thể

Thiếu máu là những bệnh lý chưa được người bệnh quan tâm đúng mức. Bệnh ở mức độ nặng hay nhẹ cũng đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ.

Ảnh minh họa

Triệu chứng thiếu máu ở giai đoạn nhẹ biểu hiện ban đầu chỉ là da kém hồng hào, hay mệt mỏi, chóng mặt, kém tập trung, giảm trí nhớ. Bên cạnh đó những biểu hiện như: cơ nhão, tim đập nhanh, khó thở khi gắng sức, niêm mạc mắt, lợi và da lòng bàn tay nhợt nhạt, móng tay dẹt, hình thìa, tóc hay rụng; năng suất lao động bị suy giảm rõ, là những triệu chứng thiếu máu thể hiện bệnh trạng nặng hơn.

Những nguyên nhân gây thiếu máu phổ biến 

Trong một chu kỳ nguyệt san, lượng máu mất đi vào khoảng 40-60ml tương ứng với 2-4mg sắt/ngày bị mất. Các bạn nữ còn có triệu chứng rong kinh, rong kinh-rong huyết trong vài năm đầu của chu kỳ kinh (ngày có kinh kéo dài, lượng máu ra nhiều); khi đó lượng sắt bị mất đi còn nhiều hơn. Chính vì thế mà nhu cầu về sắt của nữ ở độ tuổi này ở mức 12-24mg/ngày, cao hơn nhiều so với nam giới trong khi lượng sắt dự trữ trong cơ thể rất ít, chỉ ở mức 2,5g (lượng sắt dự trữ ở nam giới là 4g). Và nếu dinh duong không đầy đủ, thiếu máu do thiếu sắt rất dễ xảy ra đối với phụ nữ.

Một nguyên nhân khác là chế độ dinh duong còn nghèo sắt. Theo báo cáo mới đây của Bộ Y tế, lượng sắt được cung cấp từ khẩu phần ăn hàng ngày của người Việt Nam chỉ đáp ứng được 30-50% nhu cầu. Không phải ngẫu nhiên mà người Việt Nam thường nói bữa ăn là bữa cơm bởi vì cơm là món chủ đạo trong thực đơn bên cạnh các món rau và món mặn khác. Với suy nghĩ “ăn cơm chắc bụng”, hầu hết mọi người chỉ quan tâm đến việc cung cấp cho cơ thể nhiều tinh bột và chất xơ mà không biết rằng để cơ thể phát triển khoẻ mạnh còn cần tới các vi chất dinh dưỡng khác bao gồm nhóm vitamin và nhóm nguyên tố khoáng trong đó có vi chất sắt. Theo đó, không chỉ ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu chất sắt như thịt, trứng, cá, gan, sữa, mộc nhĩ, nấm hương, nghêu… mà còn bổ sung các loại trái cây, nhất là cam, quýt, bưởi… để tăng hấp thu chất sắt.

Ngoài ra, bữa ăn của người Việt không chỉ thiếu các thực phẩm giàu sắt mà còn có nhiều chất ức chế hấp thu sắt như đậu, măng… Vì vậy, việc thiếu sắt trong cơ thể là không thể tránh khỏi. Đó là chưa kể đến các hình thức đun nấu các loại thực phẩm chứa chất sắt quá lâu cũng làm mất đi đáng kể nguồn dưỡng chất này.

Ngoài ra, tỉ lệ nhiễm giun móc cao do môi trường, điều kiện sống kém vệ sinh cũng đang là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ thiếu máu ở phụ nữ. Ấu trùng giun móc khi vào cơ thể người sẽ hút hết các chất dinh duong, làm tổn thương màng ruột gây thiếu máu kéo dài dẫn đến thiếu máu nhược sắc. Khi hút máu, giun còn tiết ra chất chống đông máu làm máu chảy nhiều dẫn đến thiếu máu nặng. Nhiều trường hợp bị nhiễm giun móc nặng, hồng cầu chỉ còn dưới 1 triệu dẫn đến phù toàn thân, liệt tim và tử vong. Do đó cần tẩy giun định kì để phòng ngừa và bảo vệ cơ thể tránh khỏi các nguyên nhân gây thiếu sắt.

Theo Dân Trí

Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp người gầy tăng cân hiệu quả

1. Giấc ngủ tốt

Vì thức khuya luôn khiến bạn trong trạng thái mệt mỏi, sa sút tinh thần, sức đề kháng cơ thể sẽ giảm. Và nếu bạn đang là người gầy, thì thói quen ngủ muộn sẽ ảnh hưởng đến việc tăng cân của bạn

2. Nhất định phải ăn sáng, nếu có thể thì ăn thêm các bữa phụ

Các chuyên gia dinh duong cho nguoi gay cho rằng bữa ăn sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày và là nền tảng để cung cấp dinh dưỡng có lợi nhất cho sức khoẻ. Bữa ăn sáng làm bạn hoàn toàn tỉnh táo và sảng khoái. Ăn thêm nhiều bữa phụ sẽ giúp cho bạn dễ hấp thu các chất dinh dưỡng hơn và giúp bạn tăng cân nhanh hơn.

3. Vận động cơ thể

Việc tập luyện thể dục, thể thao hay chỉ đơn giản là việc gì đó mà bạn phải vận động nhiều thì đều có lợi cho việc tăng cân của bạn. Vận động giúp bạn tiêu hao năng lượng, giúp hệ bài tiết loại bỏ các chất độc ra khỏi cơ thể. Hơn nữa, với việc vận động nhiều, bạn sẽ cảm thấy đói hơn, ăn ngon miệng hơn, ngủ ngon hơn. Như vậy cân nặng của bạn sẽ từ từ được cải thiện.

4. Tránh lo lắng, stress và các chất kích thích

Tâm lý ảnh hưởng khá nhiều đến sức khỏe và cân nặng. Nếu quá lo lắng, căng thẳng, chúng ta sẽ khó lòng ăn ngon, ngủ yên. Vì vậy, nếu muốn tăng cân, bạn cần có cái nhìn tích cực vào cuộc sống, cố gắng giữ tâm trạng thật vui vẻ, thoải mái.

Các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá…làm cho sức khỏe suy giảm. Kéo theo đó, chỉ số cân nặng cũng khó lòng tăng lên được. Vì vậy tránh xa các chất kích thích cũng là một trong những bí quyết giúp người gầy tăng cân nhanh./.

Chế độ ăn cho trẻ bị suy dinh dưỡng

Con tôi 18 tháng, nặng hơn 9 kg, cháu tăng cân rất chậm. Tôi so với biểu đồ cân nặng thì cháu bị suy dinh duong cấp độ 1. Tôi phải làm gì để cháu tăng cân, cần có chế độ ăn thế nào? (Linh)

Ảnh minh họ

Trả lời:

Chào bạn,

Nhiều bà mẹ quan niệm em bé chậm tăng cân nhưng vẫn khỏe mạnh nên không lo lắng nhiều, không thay đổi chế độ ăn uống, điều này là không đúng. Chậm tăng cân là một trong những biểu hiện trẻ phát triển không bình thường, tuy cháu không bị ốm đau gì thì vẫn nên cho trẻ đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân bé không tăng cân, nhất là 3 tháng liền mà bé không tăng cân, dù cân nặng của bé vẫn ở kênh A.

Với những cháu bị suy dinh duong, chế độ ăn cần tăng cả về số lượng và chất lượng. Giai đoạn đầu nếu cháu còn biếng ăn thì cần cho ăn nhiều bữa, nấu các loại thức ăn dễ tiêu hóa hấp thu như súp, cháo. Bạn cũng nên tăng thêm dầu mỡ vào các bữa ăn để tăng năng lượng.

Mỗi ngày trẻ cần ăn 4 bữa có tinh bột: cháo, mì, cơm, súp… và uống 500 ml sữa. Bạn cũng nên cho bé ăn thêm sữa chua, hoa quả sau các bữa ăn. Khi chế biến món ăn nên dùng các loại đạm có giá trị sinh học cao như sữa, trứng, thịt, cá, tôm giúp bé hấp thu tốt hơn.

Trường hợp bé lười ăn nên đi khám tư vấn bác sĩ chuyên khoa dinh duong để được bổ sung men tiêu hóa và các vi chất dinh duong.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Hải

Giám đốc trung tâm khám, tư vấn dinh dưỡng, Viện dinh dưỡng

Bé thấp là do suy dinh dưỡng mãn tính

"Ngày nay khi nói suy dinh duong, nhiều người vẫn nghĩ ngay đến trẻ nhẹ cân so với tuổi mà không để ý đến chiều cao. Trong khi đó, 'chiều cao thấp' so với tuổi hay suy dinh duong mãn tính là thể suy dinh dưỡng cực kỳ quan trọng", Phó viện trưởng Viện dinh dưỡng cho biết.

Ảnh minh họa: 

Các nghiên cứu trên thế giới đều chỉ ra rằng "thấp còi" là chỉ tiêu đánh giá dinh dưỡng kém trong giai đoạn bào thai và giai đoạn 2-5 năm đầu tiên của cuộc đời.

Chiều dài của thai nhi đạt cao nhất vào giai đoạn trước tuần thứ 15, trong khi đó cân nặng đạt cao nhất vào tuần thứ 32 đến 34. Điều này có nghĩa mọi can thiệp nhằm cải thiện "chiều dài" của bào thai phải thực hiện càng sớm càng tốt.

Vì thế, theo các chuyên gia, trong thời gian mang thai, ngay từ những tuần đầu tiên, người mẹ cần ăn đủ chất đạm, can xi, sắt, vitamin A, các vi chất dinh duong thiết yếu khác và đặc biệt là iốt cho thai tăng trưởng và dự trữ giúp bé phát triển những tháng đầu sau khi ra đời.

Những hệ lụy của tình trạng thấp còi này kéo dài qua nhiều thế hệ, người mẹ thấp bé, nhẹ cân dễ đẻ ra con suy dinh duong thấp còi. Những trẻ thấp còi sau này phát triển khó đuổi kịp các bạn bình thường cùng tuổi. Từ năm 1999 đến nay, tỷ lệ thấp còi bình quân hàng năm giảm 1,5%. Tuy nhiên, tỷ lệ này ở nhiều vùng ở miền Trung và Tây Nguyên còn cao, khoảng 38-44%.

Theo các chuyên gia dinh duong các bà mẹ nên phối hợp nhiều loại thực phẩm và thường xuyên thay đổi món, ăn thức ăn giàu đạm với tỉ lệ cân đối giữa nguồn động vật và thực vật, nên tăng cường ăn cá, không ăn mặn, sử dụng muối iôt trong chế biến thức ăn...

Bệnh tiểu đường - Điều trị và cách phòng ngừa

Tiểu đường là một bệnh mạn tính, có tác động của yếu tố di truyền, do hậu quả của sự thiếu hụt insulin (một loại hóc môn do tụy hay còn gọi là lá mía của người tiết ra). Bệnh được đặc trưng bởi tình trạng tăng đường ở trong máu và các rối loạn chuyển hóa khác.

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường?

Hiện nay chưa rõ nguyên nhân chính xác gây ra bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, người ta ghi nhận có yếu tố di truyền hoặc gia đình (tức là khi gia đình có người bị đái tháo đường thì những người còn lại có nguy cơ dễ bị bệnh tiểu đường hơn). Yếu tố xã hội cũng góp phần gây ra bệnh tiểu đường như mập phì, cách ăn uống, lối sống ít hoạt động thể lực... đây là yếu tố mà chúng ta có thể cải thiện được.

Triệu chứng của bệnh tiểu đường là gì?

Tiểu đường típ 1: thường gặp ở người gầy, trẻ tuổi, có các biểu hiện tiểu nhiều, uống nhiều, ăn nhiều và gầy nhiều.

Tiểu đường típ 2: thường gặp ở người mập, cũng có các triệu chứng tiểu nhiều, uống nhiều, mờ mắt, cảm giác kiến bò ở đầu ngón tay và chân... Tuy nhiên, trong đa số các trường hợp, triệu chứng bệnh thường âm ỉ nên bệnh thường phát hiện muộn, tình cờ.

Biến chứng của tiểu đường là gì?

Tim mạch: cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Thận: đạm trong nước tiểu, suy thận. Mắt: đục thủy tinh thể, mù mắt. Thần kinh: dị cảm, tê tay chân. Nhiễm trùng: da, đường tiểu, lao phổi, nhiễm trùng bàn chân... và tử vong.

Điều trị tiểu đường như thế nào?

Để điều trị tiểu đường hiệu quả cần có sự đóng góp của nhiều chuyên khoa: bác sĩ nội khoa, nội tiết, chuyên gia về dinh dưỡng.

Điều dưỡng: chăm sóc trong bệnh viện và hướng dẫn việc chăm sóc tại nhà. Nhân viên y tế khác: bác sĩ vật lý trị liệu, chuyên khoa bàn chân, dược sĩ, bảo hiểm xã hội... Sự hợp tác chặt chẽ của bệnh nhân và sự ủng hộ của người thân, gia đình, bạn bè.

Điều trị tiểu đường cần phải có: chế độ dinh dưỡng hợp lý, rèn luyện cơ thể, chương trình huấn luyện bệnh nhân, thuốc giảm đường huyết khi cần thiết (thuốc uống, insulin).

Làm gì để phòng tránh bệnh tiểu đường?

1. Phòng tránh thừa cân, béo phì: dựa vào chỉ số BMI (chỉ số khối của cơ thể). BMI = CN:CC2 (trong đó cân nặng tính bằng kg, chiều cao tính bằng mét). Chỉ số này nên giữ trong khoảng 18,5 - 23.  Vòng eo: nam < 90 cm, nữ < 80 cm. Tỷ lệ mỡ cơ thể: nam < 25%, nữ < 30%.

2. Gia tăng hoạt động thể lực: chơi thể thao hơn 30 phút trong hầu hết các ngày. Tập thể dục khoảng 1 giờ/ngày trong hầu hết các ngày. Năng động trong mọi hoạt động, bước khoảng từ 5.000 - 10.000 bước chân/ngày.

3.Dinh dưỡng hợp lý:

- Ăn đa dạng: nên ăn trên 20 loại thực phẩm mỗi ngày bằng cách ăn các món ăn hỗn hợp, có nhiều món trong một bữa ăn và món ăn nên thay đổi trong ngày, giữa các ngày, theo mùa... Nên hạn chế ăn những thức ăn cung cấp năng lượng rỗng như đường, nước ngọt, kẹo...

- Ăn chừng mực: không ăn bữa nào quá no hay quá đói, không ăn thứ gì quá nhiều.

Ăn thức ăn nguyên vẹn, gần với thiên nhiên để ít bị mất đi các thành phần dinh dưỡng có trong thức ăn.

20% số người Malaysia trên 30 tuổi mắc bệnh tiểu đường

Giáo sư, tiến sỹ Chan Siew Pheng, một chuyên gia tư vấn cao cấp về rối loạn nội tiết cho biết, người Malaysia có xu hướng ăn uống theo kiểu "nhìn-ăn"- họ ăn bất kể thứ gì nhìn thấy và điều này là không khôn ngoan, đặc biệt đối với những người thừa cân, vì ăn uống theo hình thức này có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường. 

Tăng cường hoạt động thể chất ngăn chặn khả năng phát triển bệnh tiểu đường

Tiến sỹ Chan cho biết: "Chúng ta có rất nhiều cửa hàng bán đồ ăn nhanh và những cửa hàng bán đồ ăn truyền thống khác mở cửa 24 giờ trong ngày, nhưng thói quen ăn uống không theo giờ giấc và quá mức cần thiết này cần phải được thay đổi. Nhiều người Malaysia không bị bệnh tiểu đường, tuy nhiên lại có nguy cơ cao bị mắc bệnh này bởi những nhân tố rủi ro cao như gia đình có lịch sử bị đái tháo đường, thừa cân và sống ít vận động. Họ cũng có thể bị tiền đái tháo đường.

Tiến sỹ cho biết thêm: "Đái tháo đường thường lại không xảy ra một cách đơn lẻ. Đái tháo đường thường xảy ra cùng với tăng huyết áp, sự bất thường về tỷ lệ lipít trong máu và béo phì ở vùng bụng. Mỗi bệnh này đều làm tăng nguy cơ về bệnh tim và đột quỵ, còn nếu một khi mà tất cả các bệnh này đều xảy ra trên một con người thì người này có nguy cơ cực cao về những cơn sốc hoặc đột quỵ. Vì vậy, bệnh nhân đái tháo đường cần phải được kiểm tra và điều trị cả về huyết áp, lipít và chu vi vòng eo."

Tiến sỹ Chan cũng cho biết Malaysia có gánh nặng lớn đối với bệnh đái tháo đường với mức phổ biến lên tới 20% những người hơn 30 tuổi, hay cứ năm người Malaysia thì có một người mắc bệnh đái tháo đường. Bà cũng cho biết, có đến 50% bệnh nhân đái tháo đường không biết họ bị bệnh và khoảng 50% khác chưa từng trải qua một triệu chứng nào. 

Tiến sỹ Chan cho biết, trong nhiều trường hợp, để nhận ra bị đái tháo đường có thể mất tới 10 năm, trong thời gian đó tỷ lệ gluco trong máu cao có thể dẫn đến những tổn thương không thể chữa trị được. 

Bà cho biết, trong giai đoạn tiền đái tháo đường cũng gia tăng nguy cơ bị đột quỵ, do đó cần kiểm tra và điều trị những triệu chứng về huyết áp và mỡ trong máu nhằm giảm nguy cơ này. Trọng lượng cơ thể cần được xem xét, và những người thừa cân nên được khuyến cáo giảm cân. 

Bà Chan cũng cho biết: "Một tin tốt lành đó là quá trình phát triển của bệnh đái tháo đường có thể được ngăn chặn hoặc làm chậm lại tới 58% nếu những người mắc bệnh này tăng cường các hoạt động thể chất và kiểm soát chế độ ăn uống để giảm từ 5-7% trọng lượng cơ thể của mình"

Người tăng huyết áp có phải kiêng “yêu”?

“Tôi bị tăng huyết áp hơn một năm, hiện uống thuốc theo toa của bác sĩ. Gần đây chuyện quan hệ vợ chồng không được tốt, có phải do ảnh hưởng của tăng huyết áp?

Tôi có nên dùng thuốc chữa rối loạn tình dục để cải thiện tình hình? Mức huyết áp bao nhiêu thì phải kiêng quan hệ tình dục?” Nguyễn Tuấn (TP.HCM).

PGS.TS.BS Phạm Văn Bùi, phó giám đốc BV Nguyễn Tri Phương, TP.HCM:

Theo một nghiên cứu ở Mỹ, trong số những người 40 - 70 tuổi bị tăng huyết áp, có khoảng 40% bị rối loạn tình dục. 

Tăng huyết áp qua nhiều cơ chế làm giảm lượng máu chảy đến dương vật, gây khó khăn cho việc cương và duy trì sự cương cứng đủ để có thể giao hợp và đạt cực khoái. Với nữ, bệnh làm cho lượng máu tới âm đạo giảm, gây khô âm đạo, khó đạt được đỉnh điểm cảm giác nên từ đó cũng giảm ham muốn tình dục.

Theo nhiều nghiên cứu, nữ bị tăng huyết áp cũng găp trục trặc về tình dục như nam. Để điều trị rối loạn tình dục do tăng huyết áp, phải làm hạ huyết áp, đưa chỉ số về bình thường hoặc gần với mức bình thường.

Không được tự ý dùng thuốc chữa rối loạn tình dục mà phải có chỉ định của bác sĩ. Với những thuốc chữa rối loạn cương dương ở nam như Viagra, Cialis hay Levitra… chỉ nên sử dụng khi kiểm soát huyết áp tốt. Không nên dùng quá một lần/ngày và hai ngày/tuần. Việc lạm dụng không chỉ có thể gây tai biến mà còn không an toàn nếu bệnh nhân đang dùng thuốc chẹn alpha hay nitrate trong điều trị bệnh tim.

Những người huyết áp dưới mức 140/90mm Hg vẫn có thể sinh hoạt tình dục bình thường. Không nên “đoạn tuyệt” hoàn toàn với quan hệ tình dục, vì giao hợp là một gắng sức vừa phải, một nhu cầu và cũng được xem là một hình thức thư giãn, một động tác thể dục, nên người tăng huyết áp được kiểm soát tốt, không cần kiêng.

Các biến chứng như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, nếu xảy ra cũng là do trùng hợp, không phải vì quan hệ. Riêng đối với những người tăng huyết áp chưa kiểm soát được, suy tim hoặc đau thắt ngực chưa được điều trị tích cực thì cần kiêng.